Koncepcja CULtural PEERlearning (uczenia się od siebie przez działania kulturalne) została opracowana na początku KinderKulturKarawane w 2000 roku. Wiedzieliśmy, że uczenie się metodą “peer-to-peer” (edukacji rówieśniczej) należy postrzegać jako jedną z najbardziej zrównoważonych form uczenia się. Forma ta pozwala nie tylko na uczenie się, ale również daje możliwość tworzenia czegoś nowego. Potencjał edukacji rówieśniczej uwidocznił się podczas warsztatów prowadzonych przez nasze grupy artystyczne z globalnego południa. Dzięki “podejściu kulturalnemu” do warsztatów, nawet tak trudne tematy jak handel międzynarodowy czy sytuacja dzieci ulicy można było omówić w krótkim czasie. W ten sposób łatwiej jest przekazywać nie tylko treści, ale także pobudzać ciekawość i zainteresowanie życiem innych.
Peer-to-peer
Po raz pierwszy wspomniano o “peers” (“rówieśnikach”) jako specjalnej grupie socjologicznej w 100 roku. W tamtym czasie istniały już grupy uczących się od siebie nawzajem. Sam termin wymyślono w Anglii w okresie średniowiecza dla grup z wyższych warstw społecznych. Około 100 lat później grupy rówieśnicze stały się częścią psychologii rozwojowej.
Na przykład Piaget podkreślał znaczenie uczenia się od siebie nawzajem dla rozwoju etycznego 3-letnich dzieci. W latach 60. XX wieku w USA grupy rówieśnicze były odpowiedzialne za wszystkie nonkonformistyczne zachowania młodzieży. Faktycznie, grupy rówieśnicze miały ogromny wpływ na młodych ludzi, często znacznie większy niż ich rodziny.
Później aspekty partnerskiego uczenia się stały się instytucjonalną częścią kursów uniwersyteckich i krytycznego myślenia. Poza tym, ludzie stali się bardziej otwarci na temat uczenia się od siebie, nawet poza szkołą. Zauważono, że rówieśnicy są lepszymi trenerami lub nauczycielami niż dorośli. Pierwszymi tematami realizowanymi w formie edukacji rówieśniczej w USA były kwestie związane z zapobieganiem HIV i narkomanii. Później do listy tematów, które mogą być skuteczniej realizowane przez rówieśników, dodano problem ciąży młodocianych.
Projekty kształcenia rówieśniczego dotyczące zapobiegania HIV i wczesnej ciąży stały się w krajach Globalnego Południa również ważnymi kwestiami w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju. Sukcesy takich projektów zapoczątkowały proces przejścia od uczenia się w trybie uczenia rówieśniczego do edukacji rówieśniczej. Obecnie, edukacja rówieśnicza jest uznawana głównie w nieformalnym sektorze edukacyjnym.
Peer learning
W kształceniu rówieśniczym wykorzystuje się nieformalne strategie uczenia się. Młodzi chętniej przyjmują wiadomości od ludzi równych sobie. Dzięki temu, mogą się łatwiej z nimi identyfikować. Uczenie się od siebie nawzajem jest znane jako dziedzina edukacji, której wyniki są najbardziej trwałe. Uczenia się od siebie nie należy mylić z nauczaniem rówieśniczym, w którym rola nauczyciela lub lidera jest jasno określona.
W naszym projekcie skupiamy się na partnerskim uczeniu się, pamiętając o tym, że partnerskie uczenie się i system szkolny są częściowo sprzeczne - chociaż australijscy naukowcy podkreślają korzyści płynące ze stosowania tej metody:
- Uczenie się od siebie nawzajem oznacza, że uczniowie współpracują ze sobą i rozwijają umiejętności współpracy.
- Peer learning podnosi poziom umiejętności pracy zespołowej, które stają się częścią społeczności uczącej się.
- Chęć uczniów do refleksji i odkrywania pomysłów wzrasta, kiedy “autorytety”, takie jak nauczyciele, nie są bezpośrednio obecne.
- Uczniowie zdobywają większe doświadczenie w przekazywaniu treści w ramach edukacji rówieśniczej niż wtedy, gdy lekcje prowadzą nauczyciele.
- Są w stanie wypowiadać się i przyjmować krytykę ze strony rówieśników, a także nauczyć się wymienności ról.
- Uczenie się od siebie polega na tym, że grupa uczących się bierze na siebie odpowiedzialność za określenie własnych potrzeb edukacyjnych i planowanie sposobów ich realizacji.
Podejście kulturalne
Nasze podejście kulturalne opiera się na założeniu, że działania kulturalne sprawiają, że nawet złożone tematy stają się przystępne dla młodych odbiorców. Młodzi ludzie ulegają nieformalnemu procesowi uczenia się. Umiejętności społeczne uczestników tego procesu są poddawane poważnemu testowi rówieśniczemu, kiedy trzeba nawiązać kontakt z nieznanym rówieśnikiem po to, żeby we współpracy z nim nauczyć się czegoś nowego. Pokonując bariery językowe lub kulturowe, rówieśnicy znajdują nowe sposoby wyrażania się poprzez zwiększone zainteresowanie działaniem. Odkrywają nowe talenty i wspierają kompetencje międzykulturowe, społeczne i językowe. Ten proces twórczy wzmacnia pewność siebie i promuje poczucie skuteczności własnego działania.
Twórcza współpraca z rówieśnikami z krajów globalnego Południa zmienia perspektywę globalnych problemów rówieśników z obu stron. Wspólna praca otwiera umysły na wyzwania i wyzwala kreatywność w prezentowaniu nowych rozwiązań na scenie.
To doświadczenie kształtuje życie i zmienia młode osobowości. Uświadomienie sobie, że „wszyscy jesteśmy jednym”, jest jednym ze skutków takich procesów. Podejście to wzmacnia przekonanie, że wszyscy możemy być częścią rozwiązania.
Cultural Peer Learning for Transformation
Grupy artystów z krajów globalnego Południa biorące udział w KinderKulturKarawane, dzięki wykorzystaniu swoich umiejętności artystycznych, opowiadają historie o swoim codziennym życiu. Ponieważ wszystkie wywodzą się ze środowisk znajdujących się w niekorzystnej sytuacji społecznej, ich historie są ściśle związane z Celami Zrównoważonego Rozwoju. Postrzegają kulturę i kreatywność jako wkład w transformację społeczeństw.
Ich spojrzenie na sztukę i kulturalne formy wyrazu bywa bardzo różne od sposobu rozumienia roli kultury w społeczeństwach europejskich. Dzięki temu projektowi, młodzi Europejczycy uzyskują nowy dostęp do kultury. Inspiruje ich to do refleksji nad własną rolą w procesie przekształcania świata w bardziej sprawiedliwe miejsce do życia.
Artystyczna ekspresja dotycząca ważnych dla naszej wspólnej przyszłości tematów zmienia młodych ludzi na całym świecie w aktywnych obywateli świata.